انتقال قدرت خودرو
دیفرانسیل از مهم‌ترین اجزای خودرو است که وظیفه آن تغییر جهت انتقال نیرو در خودرو است و در حقیقت نیروی موتور را به قسمت‌های مساوی تقسیم و به چرخ‌ها منتقل می‌کند. توجه داشته باشید که دیفرانسیل خودرو انواع گوناگونی دارد و برای هرکدام از مدل‌ها وظایف گوناگونی در نظر گرفته شده است. حال اگر شما نیاز به تعمیر دیفرانسیل و یا تعمیر گیربکس اتوماتیک دارید، باید با انواع دیفرانسیل آشنا شوید تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.
دیفرانسیل خودرو چیست؟
دیفرانسیل که با نام محور متحرک نیز شناخته می‌شود، وسیله‌ای است که زیر خودرو قرار می‌گیرد و وظیفه‌ی آن انتقال نیروی گیربکس به چرخ‌های محرک خودرو است. در حقیقت باید گفت حرکت چرخ‌ها به‌واسطه‌ی دیفرانسیل انجام می‌شود و این بخش کاری می‌کند که این نیرو به نسبت مساوی بین هریک از چرخ‌ها تقسیم شود. به این ترتیب می‌توان گفت که به کمک دیفرانسیل چرخ‌ها با نیروی برابر اما سرعت متفاوت می‌چرخند.
دیفرانسیل خودرو علاوه بر انتقال و تقسیم نیرو، گشتاور عمودی را نیز به افقی تبدیل می‌کند. اهمیت این موضوع زمانی مشخص می‌شود که چرخ‌های عقب در پیچ‌ها برای رانندگان ایجاد دردسر می‌کنند. دقت داشته باشید که اگر سرعت چرخ‌ها در هنگام پیچیدن خودرو یکی باشد، خودرو واژگون خواهد شد. در چنین شرایطی، یعنی هنگامی که خودرو در حال پیچیدن است، سرعت چرخی که به سمت خارج پیچ است باید بیشتر باشد تا خودرو دچار واژگونی نشود. دیفرانسیل دقیقا چیزی است که این شرایط را برای خودرو فراهم می‌کند.
انواع دیفرانسیل
دیفرانسیل انواع گوناگونی دارد که هر یک از این انواع بر اساس کارایی موتور خودرو و کلاس آن مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع دیفرانسیل خودرو به 4 دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه هر یک را بررسی خواهیم کرد.
1. دیفرانسیل باز
دیفرانسیل باز یکی از پرکاربردترین دیفرانسیل‌ها است که در انواع خودرو به‌جز آفرود و اسپرت استفاده می‌شود. این دیفرانسیل گشتاور ارسالی از موتور خودرو را بین دو چرخ که هرکدام توانایی چرخش با سرعت‌های مختلف را دارند تقسیم می‌کند، اما قدرت کنترل گشتاور را ندارد. منظور از نداشتن قدرت کنترل گشتاور این است که اگر یکی از چرخ‌ها روی زمین نباشد، تمام نیروی انتقالی به آن چرخ می‌رسد و چرخ دیگر که روی زمین است و حرکت خودرو را کنترل می‌کند، بدون استفاده باقی می‌ماند.
از جمله مزایای در نظر گرفته شده برای این دیفرانسیل می‌توان به عملکرد مناسب روی مسیرهای معمولی و آسفالت، هزینه تولید و تعمیر پایین و تعمیرات ساده‌ای که دارد اشاره کرد. البته دیفرانسیل باز عیبی چون ایجاد دردسر برای راننده زمان رانندگی در سطوح لغزنده را نیز به همراه دارد و نمی‌توان از آن برای خودروهای آفرودی استفاده کرد.
2. دیفرانسیل قفل‌شونده
از دیفرانسیل قفل‌شونده معمولا در خودروهای آفرود استفاده می‌شود. عملکرد در نظر گرفته شده برای این دیفرانسیل به این شکل است که در مواقع مورد نظر راننده قفل می‌شوند و تا زمانی که در این حالت هستند، چرخ‌های تحت تاثیر دیفرانسیل با سرعت یکسان به چرخیدن خود ادامه می‌دهند. این دیفرانسیل برای مسیرهایی که عبور از آن‌ها سخت است کارآمد خواهد بود؛ اما امکان دارد در مسیرهای معمولی، به‌خصوص در پیچ‌ها راننده را با مشکل مواجه کند. دقت داشته باشید که قفل شدن دیفرانسیل در اختیار راننده است و از درون کابین خودرو مدیریت می‌شود.
3. دیفرانسیل لغزش محدود
دیفرانسیل لغزش محدود که با نام دیفرانسیل LSD نیز شناخته می‌شود، بیشتر در خودروهای مسابقه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مدل دیفرانسیل خودرو، محور به‌واسطه‌ی یک رمپ که کلاچ را تحت فشار قرار می‌دهد قفل می‌شود؛ بنابراین به دنبال این موضوع، راننده می‌تواند دیفرانسیل لغزش محدود را در پیچ‌ها قفل کند. دقت داشته باشید که دریچه گاز، عملکرد رمپ در این نوع دیفرانسیل را کنترل می‌کند. این دیفرانسیل در کنار مزیت‌هایی چون سایش کمتر لاستیک‌ها، فشار کمتر بر شفت محور خودرو و … معایبی نیز دارد. برای مثال این نوع از دیفرانسیل در مسیرهای شنی و گلی عملکرد مناسبی ندارد و در ارسال تمام قدرت به چرخ‌ها ناتوان است.
4. دیفرانسیل توزیع گشتاور
جدیدترین و پیشرفته‌ترین دیفرانسیل، دیفرانسیل توزیع گشتاور است. این مدل از دیفرانسیل علاوه‌بر آنکه وظایف اصلی دیفرانسیل را انجام می‌دهد، در موضوعات دیگر مثل فرمان‌پذیری و هندلینگ خودرو نیز تاثیر دارد. این دیفرانسیل اطلاعات مربوط به سنسورهای سرعت و شتاب را به‌طور کامل موردبررسی قرار می‌دهد تا بتواند بر اساس شرایط خودرو به بهترین شکل ممکن تقسیم نیرو بین چرخ‌ها را انجام دهد. البته باید این نکته را نیز در نظر داشته باشید که دیفرانسیل توزیع گشتاور که معمولا در خودروهای لوکس و پیشرفته به کار می‌رود، از دو معضل قیمت بالا و وزن سنگین برخوردار است.
جمع‌بندی
اکنون شما با انواع دیفرانسیل آشنا هستید و کارایی‌های مربوط به هر یک را نیز می‌دانید؛ بنابراین می‌توانید براساس نیازی که دارید، دیفرانسیل خودروها را مورد بررسی قرار دهید و مناسب‌ترین مدل را برای استفاده خود انتخاب کنید.